Η Αμερικανίδα Υπουργός Εξωτερικών, Χίλαρυ Κλίντον, καταδίκασε το Ιράν λέγοντας ότι κάνει τα πάντα για να αποσπάσει την προσοχή από το δικό του μητρώο, έτσι ώστε να αποφύγει να λογοδοτήσει για τις ενέργειες του και τόνισε ότι οι πυρηνικές φιλοδοξίες της Τεχεράνης θέτουν σε κίνδυνο την ανθρωπότητα.
Κατά την ομιλία της στην διεθνή διάσκεψη των ΗΕ για την Συνθήκη Περιορισμού της Εξάπλωσης των Πυρηνικών Όπλων, η κ. Κλίντον ζήτησε την εφαρμογή αυτόματων κυρώσεων για μη συμμόρφωση με την Συνθήκη, αντί εξάρτηση από την διπλωματία για την επιβολή κυρώσεων. Επίσης η Αμερικανίδα Υπουργός Εξωτερικών κατηγόρησε τον Πρόεδρο του Ιράν, Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ, ότι προβαίνει στις ίδιες «χιλιοειπωμένες, ψευδείς και κατά καιρούς εξωφρενικές κατηγορίες» σε βάρος των ΗΠΑ και άλλων χωρών. Συνέχεια… »
Audio clip: Adobe Flash Player (version 9 or above) is required to play this audio clip. Download the latest version here. You also need to have JavaScript enabled in your browser.
Η κρίση που ξέσπασε στις αρχές της περασμένης δεκαετίας σχετικά με τα όπλα εκφυλισμένου Ουρανίου (DU), γνωστού και ως απεμπλουτισμένου ουρανίου, απέδειξε ότι ο σύγχρονος πόλεμος απέκτησε παραμέτρους και διαστάσεις Συνέχεια… »
Audio clip: Adobe Flash Player (version 9 or above) is required to play this audio clip. Download the latest version here. You also need to have JavaScript enabled in your browser.
Η συμφωνία START III (Συνθήκη Μείωσης των Στρατηγικών Όπλων ΙΙΙ) είναι πια πραγματικότητα μετά την υπογραφή της από τους προέδρους Μπάρακ Ομπάμα και Ντμίτρι Μεντβέντεφ αν και απαιτείται η επικύρωσή της από τη γερουσία και τη Δούμα αντίστοιχα. Συνέχεια… »
Η θερμοπυρηνική βόμβα των ΗΠΑ που έπεσε στο ατύχημα του Πάλομαρ της Ισπανίας (μετά τον εντοπισμό της)
Τα πυρηνικά όπλα των μεγάλων δυνάμεων έχουν επιμερισθεί σε όλους τους κλάδους των ενόπλων δυνάμεών τους: Στρατό Ξηράς, Ναυτικό, Αεροπορία. Ο κίνδυνος των ατυχημάτων πυρηνικών όπλων αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα των σύγχρονων πυρηνικών οπλοστασίων που έχει μελετηθεί επισταμένα από το Ελληνικό Κέντρο Ελέγχου Όπλων. Η ορολογία των ατυχημάτων πυρηνικών όπλων που χρησιμοποιεί το υπουργείο άμυνας των ΗΠΑ είναι η εξής:
Ατύχημα πυρηνικών όπλων είναι κάθε επεισόδιο που αφορά πυρηνικά όπλα η εξαρτήματά τους και έχει ένα η περισσότερα από τα εξής αποτελέσματα:
Ακούσια η μη εξουσιοδοτημένη εκτόξευση, πυροδότηση η χρήση ενός πυρηνικού οπλικού συστήματος από τις ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ η συμμάχων τους που θα μπορούσε να οδηγήσει σε πυρηνικό πόλεμο
Πυρηνική πυροδότηση, μη πυρηνική πυροδότηση η ανάφλεξη ενός πυρηνικού όπλου η ραδιολογικού του εξαρτήματος. Στην κατηγορία αυτή ατυχημάτων ανήκουν τα πλήρως συναρμολογημένα όπλα, τα αποσυναρμολογημένα όπλα και τα επιμέρους εξαρτήματά τους.
Ραδιολογική μόλυνση της περιοχής
Αρπαγή, κλοπή η απώλεια πυρηνικών όπλων η εξαρτημάτων τους συμπεριλαμβανομένης και της αβαρίας
Πρόκληση δημόσιου κινδύνου άμεσου η έμμεσου
Στη διεθνή βιβλιογραφία έχει επικρατήσει η ορολογία που χρησιμοποιεί το αμερικανικό Ναυτικό για τα ατυχήματα πυρηνικών όπλων και συνεπώς αξίζει να τη δούμε συνοπτικά λόγω των συχνών αναφορών της από τα διεθνή ΜΜΕ:
Πυρηνολάμψη
Κάθε ακούσια πυρηνική έκρηξη (οποιασδήποτε απόδοσης) του πυρηνικού οπλοστασίου των ΗΠΑ η οποία μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε πυρηνικό πόλεμο
Σπασμένο βέλος
Κάθε ακούσια πυρηνική έκρηξη η ραδιολογική έκρηξη η οποία όμως δεν προκαλεί κανένα κίνδυνο πυρηνικού πολέμου. Στην κατηγορία αυτή εντάσονται τα εξής περιστατικά:
Χημική έκρηξη σε πυρηνικό όπλο
Πάσης φύσεως ραδιολογική μόλυνση της γύρω περιοχής από το σχάσιμο υλικό της κεφαλής.
Αρπαγή, κλοπή η απώλεια πυρηνικού όπλου η εξαρτημάτων του (ακόμη και ως αβαρία).
Πρόκληση πάσης φύσεως δημοσίου κινδύνου άμεσου η έμμεσου.
Ακούσια η μη εξουσιοδοτημένη εκτόξευση, πυροδότηση η χρήση ενός πυρηνικού οπλικού συστήματος από τις ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ η συμμάχων τους που θα μπορούσε να οδηγήσει σε πυρηνικό πόλεμο
Πυρηνική πυροδότηση, μη πυρηνική πυροδότηση η ανάφλεξη ενός πυρηνικού όπλου η ραδιολογικού του εξαρτήματος. Στην κατηγορία αυτή ατυχημάτων ανήκουν τα πλήρως συναρμολογημένα όπλα, τα αποσυναρμολογημένα όπλα και τα επιμέρους εξαρτήματά τους.
Ραδιολογική μόλυνση της περιοχής
Αρπαγή, κλοπή η απώλεια πυρηνικών όπλων η εξαρτημάτων τους συμπεριλαμβανομένης και της αβαρίας
Πρόκληση δημόσιου κινδύνου άμεσου η έμμεσου
Λυγισμένο Δόρυ
Κάθε άλλο επεισόδιο σχετικό με τα πυρηνικά όπλα που όμως δεν σχετίζεται με εκρήξεις και πιθανότητες πρόκλησης πολέμου.
Στομωμένο Ξίφος
Κάθε επεισόδιο σχετικά με τα πυρηνικά όπλα που όμως είναι πολύ μικρής σημασίας για να προκαλέσει συναγερμό.
Ξεθωριασμένος Γίγας
Κάθε ατύχημα που σχετίζεται με πυρηνικούς αντιδραστήρες η ραδιολογικά ατυχήματα υλικών και συσκευών που χρησιμοποιούνται από το πυρηνικό οπλοστάσιο των ΗΠΑ.
Σχηματική παράσταση της δημιουργίας ενός ραδιενεργού νέφους μετά από πυρηνική έκρηξη εδάφους. Το ραδιενεργό νέφος αποτελείται από τα υλικά του όπλου καθώς και από τα υλικά του κρατήρα που προκλήθηκε (χώματα, πετρώματα κλπ). Όλα αυτά τα υλικά έχουν καταστεί ραδιενεργά και εναποτίθενται γύρω από το σημείο μηδέν καθώς και σε μεγάλες αποστάσεις από αυτό ανάλογα με τις ατμοσφαιρικές συνθήκες και το είδος της έκρηξης.
Μετά την πυρηνική έκρηξη τα ισότοπα της σχάσης των πυρηνικών εκρηκτικών αποτελούν ένα θερμό μίγμα και ξεπερνούν τα διακόσια. Τα βραχύβια ραδιενεργά ισότοπα θα εξασθενήσουν γρήγορα ενώ τα μακρόβια δεν θα δημιουργήσουν ιδιαίτερα προβλήματα λόγω της ελάχιστης ραδιενέργειας που φέρουν. Όμως, υπάρχουν διάφορα άλλα μεσόβια ισότοπα τα οποία έχουν αρκετά μικρό χρόνο ημίσειας ζωής ώστε να είναι εξαιρετικά ραδιενεργά Συνέχεια… »
Τυπικό πυρηνικό εργοστάσιο όπου διακρίνονται οι πύργοι ψύξης. Στην ατμόσφαιρα εκλύονται μόνο θερμοί υδρατμοί που δε μολύνουν το περιβάλλον.
Η πυρηνικοφοβία είναι πλέον μια πραγματικότητα στην Ελλάδα. Δεν υπάρχει κανένας Έλληνας που να αμφιβάλλει ότι η διαρροή ραδιενέργειας από το ατύχημα του Τσερνομπίλ αύξησε και θα αυξήσει τα ποσοστά καρκινογένεσης στην Ελλάδα. Δεν υπάρχει κανείς δύστυχος καρκινοπαθής στο Θεαγένειο νοσοκομείο Θεσσαλονίκης η στον «Άγιο Σάββα» της Αθήνας που να μην καταριέται το Τσερνομπίλ και «όλους αυτούς που μολύνουν με τη ραδιενέργεια την Ελλάδα». Κάθε νεοπλασία στον Ελληνικό πληθυσμό αποδίδεται αυτόματα στις διάφορες ακτινοβολίες στις οποίες κολυμπάμε (και δευτερευόντως στις καρκινογόνες τροφές που τρώμε). Το «σύνδρομο του Κόλπου» καθώς και «οι λευχαιμίες του Κοσόβου» οφείλονται κατά την επικρατούσα άποψη της κοινής γνώμης σε κάποια πηγή ραδιενέργειας. Όμως η αλήθεια είναι ότι:
A) Όλες οι μετρήσεις από την περίοδο του πυρηνικού ατυχήματος στο Τσερνομπίλ μέχρι σήμερα στην Ελλάδα δε δικαιολογούν αυτήν τη φοβία.
Β) Η ραδιενέργεια των όπλων εκφυλισμένου ουρανίου αποδεδειγμένα δεν ήρθε ποτέ στην Ελλάδα.
Η πυρηνικοφοβία αποτελεί ένα δεδομένο στην Ελλάδα και χρησιμοποιείται ακόρεστα και σε κάποιες περιστάσεις υστερόβουλα από τα μέσα ενημέρωσης για αύξηση της ακροαματικότητας τους καθώς και από τους πάσης φύσεως ειδικούς προκειμένου να προσελκύσουν το δημόσιο ενδιαφέρον. (Ακόμη και ο γράφων θα εκμεταλλευτεί την εξαιρετική αυτή επικοινωνιακή ιδιότητα της ραδιενέργειας προκειμένου να συνεχίσει ο αναγνώστης την ανάγνωση των απόψεών του.)
Ο εφιάλτης της ραδιενέργειας έχει πλέον διαβρώσει κάθε προοπτική δημιουργίας πυρηνικού εργοστασίου στην Ελλάδα. Με τα σημερινά στερεότυπα θα ήταν «πολιτική αυτοκτονία» για ένα πολιτικό να συμπεριλάβει στις προεκλογικές του εξαγγελίες την κατασκευή πυρηνικού εργοστασίου στην Ελλάδα. Το Ελληνικό Κέντρο Ελέγχου Όπλων δέχεται συχνά ερωτήσεις των ΜΜΕ για κάποιο θέμα που αφορά ραδιολογικούς κινδύνους. Αν οι απόψεις του Κέντρου είναι δεόντως εκφοβιστικές τότε το θέμα «παίζει» στα ΜΜΕ αν όμως οι απόψεις μας είναι πυροσβεστικές και φοβολυτικές τότε συνήθως παρατηρείται η εμφάνιση κάποιου «αντίπαλου δέους» στα ΜΜΕ διατυπώνοντας εφιαλτικές απόψεις.
Η είδηση της καταστροφής είναι εκατοντάδες φορές πιο ελκυστική και ενδιαφέρουσα από αυτή της ειρήνης και της ασφάλειας κατά το ρηθέν «If it bleeds it leads».
Ένας ποταμός από επιστημονικά επιχειρήματα θα μπορούσε να διατυπωθεί ώστε να πεισθεί ο αναγνώστης ότι η Ελλάδα μπορεί και πρέπει να χρησιμοποιήσει την πυρηνική ενέργεια. Όμως αυτά θα κούραζαν τον αναγνώστη ο οποίος θα ανέτρεχε σε απλούστερες (και απλοϊκότερες) απόψεις που θα τον παραπλανούσαν. Για το λόγο αυτό είναι καλύτερα να διατυπώσουμε επιγραμματικά μερικά επιχειρήματα που δεν επιδέχονται αμφισβήτηση από την λογική του μη ειδικού:
Α) Πλήθος εξαιρετικά ανεπτυγμένων χωρών με ισχυρή οικονομία διαθέτουν αρκετούς πυρηνικούς αντιδραστήρες ΗΠΑ, Σουηδία, Γερμανία, Καναδάς, Ισραήλ κλπ. Ασφαλώς οι χώρες αυτές νοιάζονται για τους πολίτες τους και δεν τους θέτουν σε άσκοπους κινδύνους
Β) Ένα μικρό πυρηνικό εργοστάσιο στην Ελλάδα θα μπορούσε να καλύψει με άνεση ένα τεράστιο τμήμα των ενεργειακών μας αναγκών
Γ) Η Βόρειος Ελλάδα χρησιμοποιεί ήδη την ενέργεια που παράγει το πυρηνικό εργοστάσιο στο Κοζλοντούι που τόσο συχνά αναθεματίζουμε
Δ) Η Τουρκία θα διαθέτει σύντομα το πρώτο της πυρηνικό εργοστάσιο και θα ακολουθήσουν και άλλα.
Ε) Τεράστια ημεδαπά και αλλοδαπά οικονομικά συμφέροντα θα πληγούν αν η Ελλάδα αντλήσει ενέργεια από ένα πυρηνικό εργοστάσιο διότι έτσι θα περιορίσει την εξάρτησή της από το πετρέλαιο και από όλους αυτούς που εκμεταλλεύονται την εξάρτηση μας αυτή.
ΣΤ) Η πιθανότητα να προκληθεί σε ένα σύγχρονο πυρηνικό εργοστάσιο ένα ατύχημα αντίστοιχο με αυτό που συνέβη στο απηρχαιωμένο και ασυντήρητο Τσερνομπίλ είναι απειροελάχιστη.
Ζ) Η κατασκευή ενός πυρηνικού εργοστασίου στην Ελλάδα θα άλλαζε τη μορφή της Ελληνικής οικονομίας αναβαθμίζοντας την εξαιρετικά, δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας.
Η) Η πυρηνική ενέργεια, εξαιρουμένων των ατυχημάτων και των αποβλήτων, αποτελεί την οικολογικότερη μορφή ενέργειας
Θ) Τα πυρηνικά απόβλητα ενός πυρηνικού εργοστασίου είναι στην πραγματικότητα λίγα και μπορούμε να τα διαχειριστούμε με ασφάλεια
Θέλει πολλά χρόνια για να ωριμάσει η άποψη της πυρηνικής ενέργειας στην Ελλάδα. Έως τότε κάθε φορά που διατυπώνεται μια ώριμη, ήπια επιστημονική άποψη περί πυρηνικής ενέργειας στην Ελλάδα θα καταπνίγεται από την εικόνα ενός παραμορφωμένου παιδιού που οι πάσης φύσεως τρομολάγνοι θα αποδίδουν (ίσως δικαιολογημένα) σε ραδιενεργό μετάλλαξη. Η εικόνα αυτή αρκεί για να εξουδετερώσει αριθμούς και στοιχεία. Οι περισσότεροι πολιτικοί θα σπεύσουν εύκολα να αναθεματίσουν την πυρηνική ενέργεια κερδίζοντας άκοπα ένα ελάχιστο ποσοστό οικολογικής δημοτικότητας. Οι πάσης φύσεως οικολογικές οργανώσεις θα αποκτήσουν επιτέλους ένα προσωποποιημένο πυρηνικό κίνδυνο.
Στο βίντεο που ακολουθεί βλέπουμε το εσωτικό χώρο του πυρηνικού εργοστασίου στο Ισφαχάν του Ιράν προκειμένου να έχουμε μια εικόνα από το χώρο αυτό
Δυστυχώς δεν είναι εύκολο να φωτογραφίσεις τη φτώχεια, τη δυστυχία, τις διαλυμένες οικογένειες, την ανεργία, την αφαίρεση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας που προκαλεί η οικονομική ανέχεια που οφείλεται στο πετρέλαιο και τις κολοσσιαίες απάτες που συνοδεύουν την διαχείριση του από αλλοδαπές και ημεδαπές συμμορίες.
Ίσως την επόμενη φορά που θα δείξουν στις ειδήσεις εκείνα τα δύστυχα παιδιά που παραμορφώθηκαν (όπως λένε) από τη ραδιενέργεια να δείξουν και τα πρόσωπα των παιδιών που εκτρώθηκαν διότι οι μητέρες τους δεν μπορούσαν να αντεπεξέλθουν οικονομικά αφού οι διεθνείς απάτες του πετρελαίου άφησαν αυτές, τους γονείς και τους συζύγους τους άνεργους. Ίσως τότε αρχίσουμε να αναρωτιόμαστε μήπως μας εξαπατούν.
του Μανώνη Αστρεινίδη, Διεθνολόγου-Ερευνητή του Ε.Κ.Ε.Ο. «Αθηνά»
1. O νέος σύνδεσμος: Σύγχρονες Ευρω-ασιατικές Σχέσεις
Στο απώτερο παρελθόν η Ευρώπη και η «Άπω Ανατολή» έκαναν εμπόριο και ασκούσαν επιρροή η μία επί της άλλης για περίπου τέσσερις χιλιετίες κατά μήκος του Δρόμου του Μεταξιού (Boulnois 2004, Franck & Brownstone 1986), μέσω μιας ξεχωριστής διαδρομής («του Δρόμου της Γούνας») που εκτείνεται παράλληλα με τις στέπες της ν. Ρωσίας (ειδικά κατά τη διάρκεια της κυριαρχίας των Μογγολικών Ορδών μετά 13ο αιώνα) και αργότερα μέσω ναυτικών οδών. Μετά από το 16ο αιώνα η ολοένα αυξανόμενη ευρωπαϊκή ισχύ έφερε τους Πορτογάλους, τους Ισπανούς, τους Γάλλους και τους Βρετανούς αποικιοκράτες σε πολύ μεγάλη έκταση της Ασίας. Εδώ η συνάντηση της Ανατολής με τη Δύση προσαρμόστηκε μέσα στα πλαίσια του αυτοκρατορικού ανταγωνισμού και της παγκόσμιας γεωπολιτικής (το αποκαλούμενο «μεγάλο παιχνίδι»).
Αυτή η εποχή της αποικιοκρατίας είχε μια τεράστια παγκόσμια επίπτωση με συνέπειες όπως:
* Η δημιουργία μιας παγκόσμιας βιομηχανικής εποχής, βασισμένης στον εκσυγχρονισμό, στη βιομηχανοποίηση, και στη συγκέντρωση πληθυσμού στα αστικά κέντρα
* Η δημιουργία ενός ανερχόμενου παγκόσμιου οικονομικού συστήματος (που αντικαθιστούσε τα κύρια εμπορικά συστήματα του παρελθόντος όπως το ινδο-ειρηνικό και το σύστημα του Δρόμου του Μεταξιού που αποτελούσαν το πιο ολοκληρωμένο ευρασιατικό δίκτυο μέχρι το 13ο αιώνα και πολύ καλά ανεπτυγμένο μεταξύ του 15ου και 18ου αιώνα (Lieberman 1993 & Chaudhuri 1990).
* Η προαγωγή πολιτικών οργανισμών με τη μορφή των κρατών-εθνών ( σε αντιδιαστολή προς τα παλαιά βασίλεια, τα κράτη φυλών κλπ) με τροποποιημένη μορφή, σε μεγάλο μέρος της Κ. Ασίας και με ιδιαίτερα πρότυπα εθνικισμού απαντήθηκε στη Ρωσία, στο Ουζμπεκιστάν, στη Τουρκία και στη Κίνα.
* Η ραγδαία ανάπτυξη του καπιταλισμού, του νεωτερισμού και των νέων μορφών μεταφορών και επικοινωνιών.
Οι παραδοσιακές διαδρομές του εμπορίου και του πολιτισμού θρυμματίστηκαν ακόμα περισσότερο από τον ανταγωνισμό των υπερδυνάμεων μεταξύ των ΗΠΑ και της ΕΣΣΔ (1946-1987). Μια αποκατάσταση αυτών των σχέσεων άρχισε με τις Σοβιετικές μεταρρυθμίσεις (1987-1992), το τέλος του Ψυχρού Πολέμου και τη διάλυση της ΕΣΣΔ σε 15 «νέο-ανεξάρτητα κράτη». Αυτό οδήγησε στο άνοιγμα των παλιών συνόρων(ανατολικά-δυτικά και βόρεια-νότια κατά μήκος της Ευρασίας) αλλά και σε διαφορετική ισορροπία ισχύος μεταξύ των κύριων περιφερειακών παικτών (Ρωσία, Κίνα, ΗΠΑ, Ε.Ε., Τουρκία, Ιράν, κλπ). Κάποιοι μπορεί να το βλέπουν και σαν ένα νέο «Μεγάλο Παιχνίδι» ή έναν ανταγωνισμό δυνάμεων στη καρδιά της Ευρασίας, άλλοι ένα πραγματικό άνοιγμα της περιοχής στη μεταρρύθμιση και την ανάπτυξη.
Κατά τον ίδιο τρόπο, νέα διεθνή θέματα, όπως το οργανωμένο έγκλημα, η διεθνής τρομοκρατία, η διακίνηση ναρκωτικών, το δουλεμπόριο, η διάδοση των πυρηνικών όπλων και τα περιβαλλοντικά προβλήματα έχουν καταστήσει τη διαχείριση της ενδοχώρας της Κ. Ασίας ένα σημαντικό διεθνές θέμα. Οι διασυνοριακές επιδράσεις έχουν άμεση επίπτωση στις όμορες περιοχές όπως η Ευρώπη, η Αν. Ασία, η Μ. Ανατολή και η Ν. Ασία καθώς και στην εξωτερική πολιτική που στοχεύει στην περιοχή (Ahrari 2003). Στο χειρότερο σενάριο, αυτές οι αρνητικές ροές σε συνδυασμό με συνεχείς σε συνδυασμό με τον ανταγωνισμό μεταξύ των Μ. Δυνάμεων θα μπορούσε να έχει σαν αποτέλεσμα μια θρυμματισμένη ζώνη σύγκρουσης με συνεχείς κρίσεις που δεν μπορούν να σταθεροποιηθούν, όπως στη περίπτωση της Μ. Ανατολής. Κατά τον ίδιο τρόπο, το αλλαγμένο πρότυπο έχει ανοίξει μεγαλύτερα πεδία εμπορίου και διαλόγου μεταξύ Ευρώπης και Αν. Ασίας. Αυτές τα θέματα κωδικοποιήθηκαν με μια σειρά Συνθηκών μεταξύ Ευρώπης και Ασίας από το 1996-2008. Από το 2002-2006 οι συναντήσεις του ASEM (Asia-Europe Meeting) είναι πιο επικεντρωμένες στην διασφάλιση συνεχούς ανάπτυξης στη παγκόσμια οικονομία και η προώθηση ενός σταθερού οικονομικού περιβάλλοντος. Η συνάντηση του ASEM το 2004 ήταν σε θέση να διατηρήσει την οικονομική συνεργασία μεταξύ των δύο περιοχών αλλά στάθηκε ανίσχυρο να επιτύχει δυνατή συναίνεση επί της παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Μυανμάρ (Burma), κάτι για το οποίο άσκησαν πίεση τα ευρωπαϊκά μέλη, προκαλώντας εντάσεις που συνεχίστηκαν μέχρι τα τέλη του 2005 (UPI 2004a, European Report 2005). Ολόκληρο το 2006 η Ε.Ε. μαλάκωσε αυτή τη στάση και επέτρεψε στην «αποστολή της χούντας της Βιρμανίας» να λάβουν μέρος στις διαβουλεύσεις του ASEM το Σεπτέμβριο στο Ελσίνκι……Η χούντα απομονώθηκε και της ασκήθηκε δριμεία κριτική για το ιστορικό της στα ανθρώπινα δικαιώματα στη συνάντηση κορυφής». (Τhett, 2006).
Άλλα περιφερειακά προβλήματα παραμένουν εκκρεμή π.χ. η μόνη αργή βελτίωση των ρωσο-ιαπωνικών σχέσεων για τη διένεξη για τις Βόρειες Περιοχές (Νήσοι Κουρίλες). Η επίλυση του προβλήματος θα διευκόλυνε την Ιαπωνία να επενδύσει στη Σιβηρία και τη περιφερειακή οικονομική συνεργασία να συνεχιστεί μεταξύ της Σιβηρίας, της Μαντζουρίας και της Μογγολίας. Η Ρωσία και η Ιαπωνία επεδίωξαν μεγαλύτερη συνεργασία σε οικονομικό αλλά και σε ενεργειακό επίπεδο προσπαθώντας να παρακάμψουν την διένεξη κυριαρχίας. Με την Ρωσία όμως να απειλεί να απαγορεύσει το ψάρεμα των Ιαπώνων στις ν. Κουρίλες Νήσους η Ιαπωνία επεδίωξε να ξαναρχίσει τις διαπραγματεύσεις από το Δεκέμβριο του 2007 αλλά στη βάση της επιστροφής των μικρότερων νησιών στην ιαπωνική κυριαρχία, μια πρόταση που φαίνεται απίθανο να σπάσει το αδιέξοδο. (Golovnin 2007).
Σε βάθος χρόνου μπορεί να δούμε την εμφάνιση μιας νέας ισορροπίας μεταξύ τριών περιοχών, της ευρύτερης Ευρώπης, της Αν. Ασίας και της Β. Αμερικής να χαράζουν σημαντικά παγκόσμια ρεύματα. Αυτό μπορεί να χαρακτηριστεί και σαν ένας νέος, περιφερειακός τριμερισμός. Μια βασική δοκιμασία γι αυτή τη συνεργασία θα είναι η σταθερότητα στην Ευρασίας και ειδικότερα της ευρύτερης Κ. Ασίας που προς το παρόν είναι σχετικά εύθραυστη. Κατά τον ίδιο τρόπο, ο ρόλος της Ρωσίας σ΄ αυτό το σύστημα μαζί με αυτόν της Ε.Ε. και της Κίνας θα αποτελέσει καταλυτικό παράγοντα.
2. Τα Νέα Κράτη της Κ. Ασίας και της Περιοχής της Κασπίας
Αυτά τα νέα κράτη σχηματίζουν μια ζώνη σημαντικού συνδέσμου κατά μήκος της καρδιάς της Ευρασίας. Στη Κ. Ασία έχουμε το Καζακστάν (το μεγαλύτερο και πλουσιότερο σε φυσικούς πόρους), το Ουζμπεκιστάν( το πολυπληθέστερο και το πιο κεντρικό από στρατηγικής πλευράς), το Τουρκμενιστάν (με τεράστια αποθέματα φυσικού αερίου), το Τατζικιστάν(ένα κράτος με προβληματικά σύνορα που κάποια στιγμή φάνηκε να προσπαθεί να χαλκεύσει μια δημοκρατική σταθερότητα) και τη Δημοκρατίας της Κιργισίας (που ακόμη δεν έχει σταθεροποιηθεί μετά τη δική του «δημοκρατική» επανάσταση μεταξύ 2005-2007). Στο Καύκασο έχουμε τα αρχαία κράτη της Γεωργίας και της Αρμενίας και το πλούσιο σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο Αζερμπαϊτζάν. Αυτά τα «Νέο-Ανεξάρτητα Κράτη» είναι τεράστιας διεθνούς σημασίας για τους ακόλουθους λόγους:
*Πηγές στρατηγικών φυσικών πόρων όπως άνθρακα, φυσικού αερίου και πετρελαίου. Η περιοχή γύρω από τη Κασπία Θάλασσα έχει το 16% των γνωστών παγκοσμίων πετρελαϊκών αποθεμάτων και το 53% των αποθεμάτων φυσικού αερίου (Tarock 1997, σ. 193). Οι χώρες αυτές θα γίνουν ακόμα πιο σημαντικές στο μέλλον π.χ. η Ε.Ε. σήμερα εισάγει το 50% των βασικών ενεργειακών της αναγκών αλλά αυτό θα αυξηθεί σε περίπου 75% περί το 2020 με το περισσότερο από το φυσικό της αέριο να έρχεται μέσω Ρωσίας και Αλγερίας (Bordonaro 2008). Κατά τον ίδιο τρόπο ακόμα και η Κίνα, που διαθέτει μεγάλα αποθέματα ενέργειας, θα παραμείνει ένας απλός εισαγωγέας πετρελαίου και θα συνεχίσει έτσι καθώς θα βιομηχανοποιείται περισσότερο. Σαν αποτέλεσμα, η Κίνα υπέγραψε ένα μνημόνιο κατανόησης με το Καζακστάν ύψους 4.4 δις. δολαρίων «προκειμένου να κατασκευάσει αγωγούς στη Κίνα και στο Ιράν σαν αντάλλαγμα προς τη παραχώρηση πετρελαίου και φυσικού αερίου και το μερίδιο του 51% της κρατικής πετρελαϊκής εταιρίας του Καζακστάν (Jaffe & Manning 1998. σ.124). Αυτό είναι ο βαθμός της εντατικής πετρελαϊκής ανάπτυξης της Κίνας στην απώτατη δυτική της περιφέρεια Xinjiang (Melet 1998). Η Κίνα έχει μια ενορχηστρωμένη ενεργειακή πολιτική προκειμένου να χρησιμοποιεί περισσότερο φυσικό αέριο, ένας παράγοντας που ήδη επηρέασε σημαντικά τις δυτικές της επαρχίες και την ανάπτυξή τους. Βραχυπρόθεσμα, η Κίνα φαίνεται πρόθυμη να κατασκευάσει αγωγούς έξω από τη Σιβηρία.
* Σχηματίζουν μια στρατηγική ζώνη επικοινωνίας και αλληλεπίδρασης π.χ. μεταξύ της Ρωσίας, Κίνας, Τουρκίας, Ινδίας, Ιράκ και Ιράν. Κατ΄ επέκταση αυτή η περιφέρεια μπορεί να προκαλέσει τις παρενέργειες της υπερχείλισης στις όμορες περιοχές της Αν. Ευρώπης, της Μ. Ανατολής, της Ν. Ασίας και της Αν. Ασίας. Για παράδειγμα ο πόλεμος στο Αφγανιστάν από τα τέλη του 2001 οδήγησε μια κρίση προσφύγων κατά μήκος των συνόρων με το Πακιστάν, έβαλε σε αυξημένες εντάσεις την σταθερότητα της κυβέρνησης του Πακιστάν, προκάλεσε την αρχική ροή προσφύγων στα κράτη της Κ. Ασίας μέχρι που έκλεισαν τα σύνορα και κάποιες διαδρομές μεταφορών καθώς επίσης δημιούργησε σοβαρούς πονοκεφάλους στην Ινδία σχετικά με τον περιφερειακό ρόλο του Πακιστάν. Στη συνέχεια, η πολιτική σταθερότητα στο Πακιστάν μεταξύ2007-2008 είναι σημαντική για την υπονόμευση της στήριξης προς τους Ταλιμπάν και τη δημιουργία σταθερής νότιας πορείας στην ανάπτυξη του Αφγανιστάν και της Κ. Ασίας (Behuria 2007).
* Αυτή η περιφέρεια περιέχει προηγμένη πυρηνική τεχνολογία, ικανή να κατασκευάσει σταθμούς πυρηνικής ενέργειας καθώς και πιθανόν, αναπτυσσόμενα πυρηνικά όπλα. Η Ουκρανία αλλά και το Καζακστάν διαθέτουν σωρούς αποθεμάτων στρατηγικών πυρηνικών όπλων, αν και τα τακτικά όπλα έχουν αποσυρθεί και άλλα όπλα έχουν διαλυθεί σύμφωνα με ρυθμίσεις Συνθηκών μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας. Υπάρχει φόβος ότι αυτές οι περιοχές μπορεί να αποτελέσουν καταστροφή για τη διάδοση των πυρηνικών όπλων, της τεχνολογίας και υλών όπως το ουράνιο ή το πλουτώνιο. Κατά τραγική ειρωνεία οι επιβεβαιωμένες περιπτώσεις λαθραίας διακίνησης πλουτωνίου ξεκίνησαν στη Ρωσία στα μέσα της δεκαετίας του 1990. Η Ρωσία συνεχίζει να είναι ένας από τους κύριους εξαγωγείς όπλων στο κόσμο, ειδικότερα προς την Ινδία και τη Κίνα προκειμένου να ενισχύσει τη πρόσβαση σε ξένο συνάλλαγμα. Αυτή είναι ένα πεδίο, μαζί με αυτά των άλλων όπλων μαζικής καταστροφής όπως βιολογικά και χημικά, που χρειάζεται συνεχή επαγρύπνηση (Cohen 2005).
* Αυτή η περιφέρεια αποτελεί μέρος ενός υπανάπτυκτου διαδρόμου που εκτείνεται από την Αφρική μέσω της Μ. Ανατολής στη Κ. Ασία και τις όμορες περιοχές της Αν. Ασίας. Αν δεν σταθεροποιηθεί, αυτή η ζώνη μπορεί να προκαλέσει συγκρούσεις που θα εξαπλωθούν σιγά στις πλουσιότερες όμορες περιοχές στην Ευρώπη και την Αν. Ασία. Η εκτεταμένη πείνα στις αγροτικές περιοχές συνεχίζεται στο Ουζμπεκιστάν, στο Τατζικιστάν, στο Αφγανιστάν και σε κάποιο βαθμό σε λιγότερο ανεπτυγμένες αγροτικές περιοχές της ίδιας της Ρωσίας, ειδικά στη Σιβηρία και στην Άπω Ανατολή.
* Η περιφέρεια σχηματίζει μια σημαντική περίπτωση δοκιμής για την αλληλεπίδραση της σύγχρονης κοινωνίας και τις πολιτιστικά αποχρώσες μορφές του Ισλάμ. Προς το παρόν ο μερικός περιορισμός των Ταλιμπάν και η διάβρωση της Αλ-Κάϊντα δηλώνει ότι υπάρχουν μεγάλες ευκαιρίες για πιο μετριοπαθείς μορφές του Ισλάμ, που ήδη υφίστανται στη Κ. Ασία ώστε αργότερα να αποκτήσουν περαιτέρω ερείσματα στο Αφγανιστάν. Ωστόσο, ακόμα και μεταξύ 2002-2008 οι τάσεις δείχνουν ότι υπάρχει κάποια επιπλέον πόλωση των περιθωριοποιημένων ομάδων στο Πακιστάν που οδηγεί σε συνεχιζόμενη κυβερνητική κρίση μέχρι τις αρχές του 2008 ενώ οι Ταλιμπάν παραμένουν επιχειρησιακά δραστήριοι στο Αφγανιστάν. Αυτό δηλώνει μια διαρκή ανάγκη για διάλογο ανάμεσα στη Δύση και τις μετριοπαθείς ισλαμικές ομάδες μέσα στο ευρασιατικό σκηνικό, και ως εκ τούτου τη μείωση της ανεκτικότητας προς τις φιλοπόλεμες ομάδες. Μέρος του προβλήματος, ομοίως είναι η εμφάνιση αυταρχικών «διαδικαστικών» δημοκρατιών και των αυξανόμενων παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μέσα σε κάποια από τα κράτη της Κ. Ασίας. Επιπλέον, αυτές οι διαφορετικές χώρες, αν και ποτέ ενωμένες σε ένα ενιαίο εθνικό κράτος, σχηματίζουν μέρος μιας πολιτισμικά ενοποιημένης περιφέρειας. Αν και ποτέ ενοποιημένες κάτω από ένα ενιαίο κράτος με σύνορα κοινά με αυτά της Σοβιετικής Κεντρικής Ασίας, η Κ. Ασία κάποτε ανήκε σε ένα κοινό ισλαμικό πολιτισμό που περιλάμβανε τμήματα της σημερινής Τουρκίας, του Ιράν, του Αφγανιστάν, του Πακιστάν, της Ινδίας, του Sinkiang, του Καυκάσου και της περιοχής του Βόλγα και αυτή η ξεχωριστή πολιτισμική κληρονομιά είναι πιθανόν να ασκεί μια ουσιαστική επιρροή στις εξωτερικές σχέσεις των κυβερνήσεων της νέας Κ. Ασίας. Ο Καύκασος φέρει μια κάπως διαφορετική σφραγίδα, όπως λαούς μ αρχαίους δεσμούς με τη Χριστιανοσύνη καθώς και με Τουρκογενείς αλλά και μη Τουρκογενείς Μουσουλμάνους. Το ιστορικό και πολιτισμικό μωσαϊκό που προκύπτει προσδίδει στο Καύκασο κάποια χαρακτηριστικά κοινά με τα νέα κράτη της Κ. Ασίας αλλά και με τα νέα κράτη που βρίσκονται στα δυτικά της Ρωσίας. (Dawisha & Parrot 1994, σ. 45).Με άλλα λόγια, τα προβλήματα της ευρύτερης Κ. Ασίας παραμένουν ουσιαστικά για την ειρήνη και συνεργασία στο ευρύτερο ευρασιατικό τοπίο.
3. Η Παγκόσμια Σημασία των Ευρασιατικών Υποθέσεων
Αυτή η περιοχή πρέπει να διαχειριστεί τα αυξανόμενα προβλήματα μετάβασης σε Αφγανιστάν, Ουζμπεκιστάν, Ουκρανία, Γεωργία και Κιργιστάν μαζί με τον μετριοπαθή ανταγωνισμό μεταξύ εξωτερικών παικτών. Κατά τον ίδιο τρόπο, η πολιτική αστάθεια στις ελεγχόμενες από τους Κινέζους περιοχές του Θιβέτ και του Xinjiang και η απουσία δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων σε κάποιες από τις ευρασιατικές χώρες αποτελούν θέματα σοβαρής ανησυχίας. H σταθερότητα της ίδιας της Ρωσικής Ομοσπονδίας τέθηκε υπό αμφισβήτηση με τον πόλεμο στη Τσετσενία και τις κοινωνικές του συνέπειες (2001-2008). Η βαθμιαία ρωσική οικονομική ανάκαμψη από 2001-2008 επέτρεψε στον Πρόεδρο Πούτιν να δραστηριοποιηθεί στους τομείς εξωτερικής πολιτικής π.χ. σε σχέση με το Αφγανιστάν, τη Κίνα, την Ινδία, το Βιετνάμ, τη Β. Κορέα, τη Τουρκία και την Ουκρανία.
Ο δημόσιος διάλογος όμως συνεχίζεται σχετικά με το πόσο «βαθύς» δημοκρατικός πολιτισμός υπάρχει στη Ρωσία ( Borisov 2004, Silitski 2005). Με άλλα λόγια, η οικονομική και πολιτική μετάβαση δεν έχει ολοκληρωθεί σ΄ αυτή την περιοχή, ούτε χωρίς βιώσιμη εγχώρια ή διεθνή προσπάθεια δεν είναι δυνατό να εγγυηθεί οποιοσδήποτε τη μετάβαση. Αυτή η ζώνη είναι επίσης μια πηγή μεγάλης γκάμας διεθνών προκλήσεων, όπως οικολογικές καταστροφές, σημαντικές απειλές στην υγεία, διακίνηση όπλων και ναρκωτικών, πιθανή διάδοση πυρηνικών όπλων, εκτεταμένα δίκτυα οργανωμένου εγκλήματος, πιθανές πηγές διεθνούς τρομοκρατίας, απάτριδες άνθρωποι μέσα σε φτωχές οικονομίες και άνιση ανάπτυξη σε αγροτικές και απόκεντρες περιοχές.
Είναι σαφές ότι ένα νέο διεθνές σύστημα εμφανίζεται εντός των ορίων της Ευρασίας. Η Ρωσία παραμένει σημαντική αλλά όχι κυρίαρχη όσο πριν. Η Κίνα, η Ιαπωνία, η Ευρώπη και οι ΗΠΑ αποτελούν τώρα ισχυρές εξωτερικές επιρροές στην Ευρασία, ενώ οι εσωτερικές απαιτήσεις για οικονομική ανάπτυξη. Περισσότερη πολιτική ελευθερία και τοπικό εθνικισμό έχουν θέσει τεράστιες απαιτήσεις σε όλες τις κυβερνήσεις της περιοχής. Αν και υπάρχει πραγματική οικονομική ανάπτυξη στη Κ. Ασία, οι απαιτήσεις για δημοκρατική συμμετοχή έχουν γίνει εντονότερες εκεί όσο και στη περιοχή του Καυκάσου. Επομένως, για παράδειγμα, η αίσθηση της διαβρωτικής διαφθοράς είχε υπονομεύσει τη προηγούμενη κυβέρνηση της Γεωργίας οδηγώντας την σε σαρωτικές διαμαρτυρίες (Επανάσταση των Ρόδων) και σε εκλογές που έδιναν σημαντική υποστήριξη στο νέο Πρόεδρο Σαακασβίλι, αν και οι εκλογές του 2008 αμφισβητήθηκαν εντονότατα από ομάδες της αντιπολίτευσης. Η Ουκρανία επίσης κατόρθωσε να βγει από τις εκλογές με νέα κυβέρνηση παρά την ισχυρή αντίδραση από μέρους της προηγούμενης κυβέρνησης αλλά και της Ρωσίας αλλά έχει αντιμετωπίσει δύο αποτελέσματα ψηφοφοριών μομφής που εξασθένισαν δύο κυβερνητικές θητείες από 2004-2007. Επιπλέον, χώρες όπως το Ουζμπεκιστάν, το Καζακστάν και το Τουρκμενιστάν έχουν σοβαρά μειονεκτήματα στις διαδικαστικές τους δημοκρατίες, κάτι που μοιραία οδηγεί σε ενισχυμένα μοντέλα προεδρικής εξουσίας εις βάρος των δίκαιων και ανοιχτών εκλογών (Gleeson 2006, Bordonaro 2007).
Εάν η πραγματική ειρήνη και αστάθεια χαλκεύονται στην ευρύτερη Κ. Ασία μπορεί να είναι πιθανό για κάποιους να αναπτυχθούν. Προς το παρόν, έχουμε αρκετούς υπέρθετους, σχετικά αδύναμους Οργανισμούς που στηρίζουν την περιφερειακή ανάπτυξη, οικονομική συνεργασία και διάλογο ασφαλείας που εν μέρει υπονομεύεται από τον ανταγωνισμό μεταξύ των κύριων εθνικών δυνάμεων. Παρά τις μερικές επεμβάσεις εκ μέρους των υπηρεσιών του ΟΗΕ, του ΔΝΤ, της Παγκόσμιας Τράπεζας, του ΟΑΣΕ, της Ομοσπονδίας Ανεξάρτητων Κρατών και άλλων φορέων δεν έχει προκύψει κάποιο μοντέλο περιφερειακής διακυβέρνησης στην Ευρασία. Από το 2007 γίνεται κάποια περιορισμένη προσπάθεια να συντονιστούν κάποια από τα θέματα της κοινής ατζέντας μεταξύ ομάδων όπως ΕurasEC και SCO- Οργανισμός Συνεργασίας της Σαγκάης- (Linn 2007) αλλά χωρίς σημαντικό αποτέλεσμα. Πρέπει να τονισθεί ιδιαίτερα όταν μιλάμε για θέματα Ευρασίας ότι δεν ασχολούμαστε μόνο με θέματα της Κ. Ασίας ούτε μόνο με τον πρώην σοβιετικό χώρο. Αντίθετα, η Ευρασία περιλαμβάνει τη δυναμική σχέση μεταξύ Ασίας και Ευρώπης, καθώς και τις διεθνείς σχέσεις μεταξύ της Κεντρ. Ασίας, της Τουρκίας, της Ρωσίας, της Ουκρανίας, του Αφγανιστάν, του Ιράν και της Κίνας. Σημαντικοί σύνδεσμοι από τη περιοχή αυτή επηρεάζουν άμεσα την Αν. Ασία και τη Ν. Ασία. Είναι πραγματικά πιθανό ότι πολιτικά, πολιτιστικά, οικονομικά θα γίνουμε μάρτυρες κάποιας μερικής ενοποίησης και σύγκλισης συμφερόντων στην υπερ-περιφέρεια της Ευρασίας. Ωστόσο η οικονομική ενοποίηση και η βελτιωμένη επικοινωνία επίσης επιφέρει ραγδαία αλλαγή, εξάρθρωση και μπορεί σε μερικές περιπτώσεις να προκαλέσει σύγκρουση όπως όμως και συνεργασία. Προς το παρόν διερευνούμε τη δυναμική αυτής της αλλαγής, είτε ειρηνικής είτε συγκρουσιακής. Λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι τα ευρασιατικά θέματα έχουν μια επίδραση στις οικονομίες και τα στρατηγικά συμφέροντα της Ευρώπης, της Ασίας, της Μ. Ανατολής και των ΗΠΑ, η μελλοντική ανάπτυξη αυτής της ζώνης της Ευρασίας θα επηρεάσει βαθύτατα το παγκόσμιο σύστημα.
Βιβλιογραφία–Αναφορές
AHRARI, Ehsan “The strategic future of Central Asia: A view from Washington”, Journal of International Affairs, 56 no 2, Άνοιξη 2003, σσ. 157-167
ΒΕΗURIA, Ashok K. “Fighting the Taliban: Pakistan at War with Itself”, Australian Journal of International Affairs, 61 no 4. , Δεκέμβριος 2007, σσ. 529-543
BORDONARO, Federico “Moscow Moves to Consolidate Control in Belarus and Turkmenistan”, Power and Interest News Report, 5 Ιανουαρίου 2007 [www.pinr.com]
BORISOV, Sergei :Russia: A President Wiithout Rivals”, Transitions, 6-12 Ιανουαρίου 2004,
COHEN, Saul B. “The Eurasian Convergence Zone: Gateway or Shatterbelt?”, Eurasian Geography and Economics, 46 no1,2005, σσ.1-22
CHAUDHURI, K.N. Asia Before Europe: Economy and Civilization of the Indian Ocean from the Rise of Islam to 1750, Cambridge, CUP,1990
FRANCK, Irene & BROWNSTONE, David “The Silk Road: A History, Facts on File Publications, 1986
GOLOVNIN,Vasily, “Tokyo Reiterates Claims on Soutn Kuril Islands”, Kommersant, 25 Δεκεμβρίου 2007, [ http://www.kommersant.co/p839648/r_527/Japan_South_Kuril/]
LINN., Johannes, “Central Asia: A New Hub of Global Integration”, Brookings Institution, 27 Nοεμβρίου 2007, [www.brookings.edu/articles/2007/1129_central_asia_linn_aspx]
JAFFE, Amy Myers & Manning, Robert A. “The Myth of the Caspian ‘Great Game’: The Real Geopolitics of Energy”, Survival, 40 No 4, Χειμώνας 1998-1999, σσ. 112-131
LIEBERMAN,Victor “Abu-Lughod’s Egalitarian World Order: A Review”, Comparative Studies in Society and History, 35 no3, 1993, σ.σ. 554-551
MELET, Yasmin “China’s Political and Economic with Kazakhstan and Kyrgyzstan”, Central Asian Survey, 17 no 2, Ιούνιος 1998, σ.σ. 229-252
SILITSI, Viyali “Revolutions: Has the Age of Revolutions Ended? “, Transitions Online, 13 Ιανουαρίου 2005, [ww.tol.cz.]
TAROCK,Adam “Iran’s Policy in Central Asia”, Central Asia Survey, 16 no 2, Ιούνιος 1997, σ.σ. 185-200
THETT, Ko Ko “A pessimist’s big picture of 2006”, Mizzima News, 31 Δεκεμβρίου 2006 [http://www.mizzima.co/MizzimaNews/EdOp/Dec December/31-Dec-2006-13.html]
Διαβάστε κρίσιμες μελέτες στον έλεγχο όπλων στην μονογραφία του Ελληνικού Κέντρου Ελέγχου Όπλων που ακολουθεί
Το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας ενέκρινε το 2007-2008 την αποστολή του Λέκτορα Δρ. Θεοδώρου Λιόλιου (Διευθυντή του Ελληνικού Κέντρου Ελέγχου Όπλων και των Εργαστηρίων Πυρηνικής-Ατομικής Φυσικής της ΣΣΕ) στο Κέντρο Διεθνούς Ασφάλειας του Πανεπιστημίου Maryland (USA). Για την αποστολή αυτή είχε προηγηθεί επίσημη πρόσκληση του Προέδρου του τμήματος Δημόσιας Πολιτικής του Πανεπιστημίου Maryland, Prof. Steve Fetter συμβούλου του Υφυπουργού Άμυνας των ΗΠΑ.
Κατά την παραμονή του Δρ. Θ. Λιόλιου στο πανεπιστήμιο Maryland (χειμερινό εξάμηνο 2007-2008) συνέβη ένα από τα πιο σοβαρά ατυχήματα πυρηνικών όπλων στην ιστορία. Ειδικότερα στην αεροπορική πυρηνική βάση Minot, έξι πυρηνικοί πύραυλοι Κρούζ τύπου AGM-129 (Advanced Cruise Missiles) επρόκειτο να μεταφερθούν χωρίς την πυρηνική τους κεφαλή στην αεροπορική βάση Barksdale για απόσυρση. Κατά λάθος οι πυρηνικές κεφαλές των πυραύλων δεν αφαιρέθηκαν και οι συγκεκριμένοι πύραυλοι με τις πυρηνικές κεφαλές παρέμειναν χωρίς καμία ασφάλεια για ένα διάστημα 36 ωρών κατά την πτήση του αεροσκάφους πάνω από διάφορες πολιτείες της Αμερικής. Μεγάλα ατυχήματα έχουν συμβεί στο παρελθόν κατά την μεταφορά οπλισμένων πυρηνικών όπλων από αεροσκάφη της αμερικανικής αεροπορίας όπως για παράδειγμα η πτώση και συντριβή των θερμοπυρηνικών όπλων το 1966 στο Palomares της Ισπανίας και το 1968 στη Thule της Γροιλανδίας. Έκτοτε η μεταφορά πυρηνικών κεφαλών στα αεροσκάφη των ΗΠΑ απαγορεύθηκε. Το πρόσφατο ατύχημα έφερε πάλι στο προσκήνιο τα χαλαρά μέτρα ασφαλείας των πυρηνικών όπλων που επικρατούν στις πυρηνικές δυνάμεις.
Ο Διευθυντής του Κέντρου Ελέγχου Όπλων εκπόνησε κατά την παραμονή του στις ΗΠΑ μια πλήρη μελέτη για τις επιπτώσεις που θα είχε ένα ατύχημα στα θερμοπυρηνικά όπλα του συγκεκριμένου συμβάντος (αναμενόμενη καρκινογένεση, ραδιολογική μόλυνση του εδάφους κλπ). Η μελέτη αυτή βρίσκεται στην ιστοσελίδα της «Αθηνάς» (www.ArmsControl.gr) και είναι στη διάθεση των ενδιαφερομένων.
Διαβάστε όλα τα στάδια της κατασκευής πυρηνικών όπλων στην μονογραφία του Ελληνικού Κέντρου Ελέγχου Όπλων που ακολουθεί
Η Αμερικανίδα Υπουργός Εξωτερικών, Χίλαρυ Κλίντον, καταδίκασε το Ιράν λέγοντας ότι κάνει τα πάντα για να αποσπάσει την προσοχή από το δικό του μητρώο, έτσι ώστε να αποφύγει να λογοδοτήσει για τις ενέργειες του και τόνισε ότι οι πυρηνικές φιλοδοξίες της Τεχεράνης θέτουν σε κίνδυνο την ανθρωπότητα.
Άρθρα (RSS)